Driebanden
Wayman C. McCreery inde gemeentelijke belastingen voor de stad St. Louis, in de laatste decennia van de 19e eeuw. Hij overleed in 1901, en zijn nalatenschap is de reden dat we een zwak plekje hebben voor deze man: hij geldt als de uitvinder van het driebanden. McCreery was een soort multi-atleet: hij blonk uit in worstelen, golf, zwemmen, boksen en biljarten. Maar hij had nog meer pijlen op zijn boog: McCreery schreef muziek (een complete opera zelfs), en hij zong, handelde in onroerend goed, de man kon alles.
En toch is er één ding dat hem onsterfelijk heeft gemaakt: het spelletje driebanden. We moeten het maar toegeven, hier in West Europa: driebanden is uitgevonden in Amerika. We hebben het geïmporteerd. Een halve eeuw voordat in Reims het eerste wereldkampioenschap werd gespeeld en Edourd Soussa won met 0.552, maakt McCreery al een serie van 14, en hij speelde een aantal partijen met 0.700 of hoger. Zijn topmatch (50 in 53) gold decennia lang als de beste driebandenpartij ooit.
In de Verenigde Staten wordt deze zomer een invitatietoernooi gespeeld dat McCreery's naam draagt. Het Wayman C. McCreery tournament of champions: wat een mooie hulde aan één van de pioniers van onze sport.
Wat staat daar te gebeuren, en wat is er zo bijzonder aan dat toernooi? ALLES, eigenlijk. Maar ik zet de voornaamste feiten even op een rij.
- Biljarten is traditioneel geen sport waar de grote bedrijven op afkomen. De meest waardevolle sponsors zijn vaak privé personen, bemiddelde mensen die zelf liefhebber zijn van het spel. de meest bekende voorbeelden zijn de mecenassen achter de Crystal Kelly toernooien, 1994 - 20111, en de Agipi toernooien, 2008 - 2013). We kunnen nu een derde suikeroom op dit lijstje zetten, maar hij wil liever niet genoemd worden. Hij is gefascineerd door driebanden, en met name door de mathematische en natuurkundige aspecten van het spel.
- Deze sponsor heeft in samenwerking met de UMB een evenement op poten gezet dat geschiedenis gaat schrijven. Punten voor de wereldranglijst zijn er niet te winnen, dat kan nu eenmaal niet in een invitatietoernooi. Maar daar staat genoeg tegenover. Het prijzengeld is aanzienlijk: 608.000 dollar waarvan 150.000 voor de winnaar. Zelfs voor de meeste topspelers zijn dat ongekende bedragen, en de hele sport promoveert als het ware naar een hogere categorie.
- De organisatoren hebben zich allereerst laten leiden door de wereldranglijst per 1-1-2018, en de eerste zes zijn uitgenodigd (Caudron, Merckx, Jaspers, Zanetti, Haeng Jik Kim, Blomdahl). Vervolgens zijn toegevoegd de twee meest recente wereldkampioenen die niet bij de eerste zes stonden (Sánchez en Sung Won Choi). Daarna twee van de sponor's persoonlijke favorieten, allebei spelers die binnen het driebanden een unieke plek innemen: Raymond Ceulemans en Semih Sayginer. Het veld wordt gecompleteerd door de twee sterkste spelers in Noord Amerika: Pedro Piedrabuena en Hugo Patino.
- De drie tafels worden geleverd door Rok Billiards, maar ze worden drastisch gemodificeerd. De banden worden uitgerust met ultragevoelige sensoren die ieder balcontact registreren. High-speed camera's leggen de caramboles vast vanuit verschillende hoeken, instant replays zijn beschikbaar met zoveel beeldjes per seconde dat twee- of drieband nooit meer een twijfelgeval kan zijn. De geavanceerde techniek is er niet alleen om de arbitrage van dienst te zijn, de beelden moeten ook ons inzicht in het spel gaan vergroten. De lakens zijn Siminos 300, de ballen Super Aramith Pro Cup Prestige.
- Het format is Round Robin: alle twaalf spelers ontmoeten elkaar. Na de RR spelen de beste vier kruisfinales (1-4 en 2-3) en een finale. In de groepsfase is de partijlengte 40, zonder gelijkmakende beurt. In de kruisfinales en finale wordt er gespeeld naar 50, eveneens zonder gelijkmakende beurt.
Je zou kunnen zeggen dat dit evenement een laatste stap is in een lang proces: van McCreery naar New York, van 1878 naar 2018, van de pioniersdagen naar een kampioenengala, van een toonladder naar een opera. Met een beetje geluk zou dit zelfs een terugkerend evenement kunnen worden, een nieuw jaarlijks of tweejaarlijks hoogtepunt op de biljartkalender. De wereld kijkt toe in Augustus, en in Juli (tijdens de Verhoeven Open) kunnen we alvast onze favorieten kiezen, en zien wie er in vorm is. De biljartsport gaat veranderen, in 2018. Ten goede.